การทวนสอบ (Verification) เป็นวิธีการยืนยันว่าเครื่องมือมีคุณลักษณะเหมาะสมกับค่าความผิดพลาดสูงสุดที่ยอมรับได้ของการใช้งาน ผลของการทวนสอบจะไปสู่การตัดสินใจว่าจะยังคงนำมาใช้งาน หรือทำการซ่อมแซม หรือลดเกรด หรือติดป้ายห้ามใช้ ทั้งนี้การทวนสอบที่กระทำควรจะทำเป็นบันทึกเอกสารเก็บไว้
แนวทางการทวนสอบผลสอบเทียบทางด้านอุณหภูมิ
พิจารณาจากค่าความผิดพลาดรวมเปรียบเทียบกับเกณฑ์การยอมรับที่กำหนดไว้
ค่าความผิดพลาดรวม = Error ± Uncertainty
- หากค่า Uncertainty > เกณฑ์การยอมรับ = ไม่ผ่าน
- กรณีค่าความผิดพลาดรวม ≤ เกณฑ์การยอมรับ = ผ่าน
- กรณีค่าความผิดพลาดรวม > เกณฑ์การยอมรับ ให้พิจารณาค่า Uncertainty
หากค่า Uncertainty < เกณฑ์การยอมรับ = ผ่าน มีเงื่อนไขให้นำค่า Error, Correction ที่ได้ไปใช้งาน
Error = UUC Reading – Standard Reading
Correction = Standard Reading – UUC Reading
ขั้นที่ 1 เปรียบเทียบค่าความไม่แน่นอนในการวัด กับ เกณฑ์การยอมรับที่กำหนดไว้
ค่าความไม่แน่นอน > เกณฑ์การยอมรับ = ไม่ผ่านเกณฑ์
| Standard Reading | UUC* Reading | Error | Uncertainty |
| ( OC ) | ( OC ) | ( OC ) | ( ± OC ) |
| 0.013 | 0.3 | 0.287 | 0.29 |
Remark:
- UUC*: Unit Under Calibration
- Tolerance = Error ± Uncertainty
- Acceptance criteria of tolerance is ± 0.25 °C
ผลการสอบเทียบครั้งนี้ มีค่า Uncertainty (± 0.29 °C) มากกว่า เกณฑ์การยอมรับ (± 0.25 °C)
แสดงว่าไม่ผ่านเกณฑ์ ต้องดำเนินการแก้ไข/ปรับแก้/ซ่อมแซม/ลดเกรด/เลิกใช้/จัดหาใหม่/เลือก Lab ที่มีค่า CMC ที่ต่ำกว่า
ขั้นที่ 2 เปรียบเทียบค่าความผิดพลาดรวม กับ เกณฑ์การยอมรับที่กำหนดไว้
เมื่อ ค่าความผิดพลาดรวม = Error ± Uncertainty
ค่าความผิดพลาดรวม ≤ เกณฑ์การยอมรับ = ผ่านเกณฑ์
| Standard Reading | UUC* Reading | Error | Uncertainty | Tolerance** ( OC ) | |
| ( OC ) | ( OC ) | ( OC ) | ( ± OC ) | Error - Uncertainty | Error + Uncertainty |
| 0.013 | 0.1 | 0.087 | 0.29 | -0.203 | 0.377 |
Remark:
- UUC*: Unit Under Calibration
- Tolerance = Error ± Uncertainty
- Acceptance criteria of tolerance is ± 0.5 °C
ผลการสอบเทียบครั้งนี้ มีค่า Tolerance (-0.203 °C, 0.377 °C) น้อยกว่า เกณฑ์การยอมรับ (± 0.5 °C) แสดงว่าผ่านเกณฑ์ สามารถใช้งานเครื่องมือได้ตามปกติ
ขั้นที่ 3 หากขั้นที่ 2 ไม่ผ่านเกณฑ์อันเนื่องมาจากค่าความผิดพลาดรวม > เกณฑ์การยอมรับ
ในขณะที่ค่า Uncertainty < เกณฑ์ยอมรับ สามารถพิจารณาให้ผ่านเกณฑ์แบบมีเงื่อนไข ด้วยการนำค่าแก้ไปใช้ระหว่างการใช้งานเครื่องมือนี้
| Standard Reading | UUC* Reading | Error | Uncertainty | Tolerance*** ( OC ) | |
| ( OC ) | ( OC ) | ( OC ) | ( ± OC ) | Error - Uncertainty | Error + Uncertainty |
| 0.013 | 0.3 | 0.287 | 0.29 | -0.003 | 0.577 |
Remark:
- UUC*: Unit Under Calibration
- Tolerance = Error ± Uncertainty
- Acceptance criteria of tolerance is ± 0.5 °C
ผลการสอบเทียบครั้งนี้ มีค่า Tolerance (0.577 °C) มากกว่า เกณฑ์การยอมรับ (± 0.5 °C)
ให้พิจารณาที่ค่า Uncertainty (± 0.29 °C) ซึ่งมีค่าน้อยกว่าเกณฑ์ยอมรับ (± 0.5 °C)
แสดงว่าผ่านเกณฑ์แต่มีเงื่อนไขต้องนำค่าแก้ไปใช้ทุกครั้งเมื่อใช้งาน
เอกสารอ้างอิง
- เอกสารประกอบการอบรม เรื่องการใช้งานและการทวนสอบเทอร์โมมิเตอร์อย่างถูกวิธีเพื่อพัฒนาอุตสาหกรรม จัดโดยสถาบันมาตรวิทยาแห่งชาติ
- เอกสารประกอบการอบรม เรื่องการสอบเทียบเครื่องมือ คือโอกาสพัฒนายอดฮิต จัดโดยสถาบันมาตรวิทยาแห่งชาติ
- เอกสารประกอบการอบรม เรื่องการจัดการเครื่องมือวัดอุณหภูมิ และการอ่านตีความใบรับรองผลการสอบเทียบ จัดโดยศูนย์ทดสอบและมาตรวิทยา สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
